POSĄG PERSEUSZA, RZEŹBA ANTONIA CANOYY


II. 15. Antonio Canova, Autoportret, 1790. (Repr. wg E. Bassi,
„Canova”, Ber gamo 1943)

PERSEUSZ W NOWYM JORKU
Ptzez długie lata nie było wieści o posągu Per-
seusza ze zbiorów Tarnawskich. Sądzono na podsta-
wie informacji Stanisława Tarnowskiego, że C. J.
Wawra w Wiedniu odsprzedał go do Ameryki55. Te-
raz wiadomo, że jednym z kolejnych posiadaczy Per-
seusza był baron Carl von Schwarz w Wiedniu. Na-
stępnie spadkobiercy Schwarza przenieśli go do zam-
ku Mirabell w Salzburgu, gdzie znajdował się od
1941 do 19167 r. W tym ostatnim roku, nie wiadomo
w jakich okolicznościach, pozyskali go Amerykanie
i wywieźli do Metropolitan Museum of Art w No-
wym Jorku 56.

Jedynym śladem w Polsce po tym wspaniałym
dziele klasycystycznym była Głowa Meduzy w alaba-
strze, ta sama, którą Canova przekazał Walerii Tar-
nowskiej, aby wyzyskała ją jako ozdobę salonu
i przez oświetlenie od wewnątrz otrzymała efekty
wrażeniowe57. Głowa ta była w pałacu w Dziko-
wie 5S. Co się z nią stało, nie wiadomo. Prawdopo-
dobnie uległa zniszczeniu podczas pożaru pałacu
w r. 1927. Głowa Meduzy, która znajduje się obecnie
w ręku Perseusza Tarnowskich w Metropolitan Mu-
seuim w Nowym Jorku, jest inna. Różni się bowiem
od modelu w terakocie znajdującego się w La Gipso-
teca di Possagno i od głowy marmurowej trzymanej
przez Perseusza Watykańskiego ekspresją wyrazu, in-

55 Domowa kronika Dzikowska, jw., s. 52; — LORENTZ,
Polskie badania, jw., s. 128.
56 o. RAGGIO, The Tarnowska Perseus, jw., s. 187; —
M. S. YOUNG, Letter from U. S. A. East Side, West Side AU
Ąrpund the Town”, jw.

57 List Canovy do Tarnowskiej z 21 lutego 1807 (por.
przyp. 36).
58 SZPADKOWSKI, jw., s. 75.

105